Osmanlı Devleti’nde Tahta Çıkmadan Ölen Şehzadeler
Osmanlı tarihinde daha tahta çıkmadan birçok şehzade sarayda ya da saray dışında can vermiştir. Bazı şehzadeler doğal yollar ile vefat ederken bazıları çeşitli suikastlara kurban gitmiştir. Hatta bazı şehzadelerin sarayda taht hakkı olmasına rağmen haklarını kullanamadan canlarından olmuşlardır. Bundan dolayı Osmanlı’da tahta çıkmadan ölen şehzadeler tarihle yakından ilgilenen kişilerin bir hayli dikkatini çeken konulardandır.
Osmanlı Devleti döneminde kardeş katli vaciptir anlayışının olması özellikle birçok şehzadenin ellerini kardeş kanına bulamasına neden olmuştur. Bunun en temel nedeni ise merkezi otoriteyi korumak ve devletin bekasını yüksek tutmaktır. Tarihsel sürece bakıldığında tarihin belirli dönemlerinde devletlerin aile içinde yaşanan çatışmalar ile yıkıldığı görülmektedir. Bu tür nedenlerle devletin yıkılışı önlemek için de tahta çıkan kardeşe ya da en güçlü olana kardeş katlinin vacip olduğu söylenmiştir.
Tahta Çıkmadan Ölen Osmanlı Şehzadeleri
Osmanlı’da tahta çıkmadan ölen şehzadeler arasında özellikle kardeş tarafından öldüren birçok şehzade bulunmaktadır. Taht yüzü göremeden ölen şehzadeler şunlardır:
Şehzade Alaaddin Çelebi (1443)
II. Murad’ın oğlu olan şehzade aynı zamanda Fatih Sultan Mehmed’in abisidir. Şehzade Amasya’da sancak beyi vazifesini yürüttüğün dönemde ölmüştür. Ölüm nedeninin attan düşmek olarak belirtilmiştir. Fakat bazı kaynaklarda zehirlenme vakası olduğu üzerinde durulmaktadır. Şehzade Alaaddin öldükten sonra II. Mehmed’in tahta çıkışı bir nebze kolaylaşmıştır.
Şehzade Ahmet (1437)
II. Murad’ın diğer oğlu olan Şehzade Ahmet ise Fatih’in diğer büyük abisidir. Ölümünün doğal yollardan olduğu belirtilmektedir. Fakat ölümü ile ilgili bilgiler günümüzde de hala sınırlı seviyededir. Taht mücadelesinde yer almayan isimlerdendir.
Şehzade Mustafa (1474)
15. yüzyılda yaşamış olan Şehzade Mustafa Fatih’in oğludur. Ölümü ile ilgili çok fazla tarihi kaynak bulunmamaktadır. Gülşah Hatun’dan olan oğludur ve Karaman’da sancak beyi olarak görevlerini yürütmüştür. Ancak 1474 senesinde hayatını bilinmeyen bir nedenle kaybetmiştir.
Şehzade Mustafa (1553)
Kanuni Sultan Süleyman’ın Mahidevran’dan olan oğludur. Tahtın en güçlü varisi konumundayken babası tarafından verilen bir emir ile boğularak idam edilmiştir. Daha sonra ise Hürrem Sultan’dan olan oğullarına taht hakkı geçmiştir.
Şehzade Mahmud (1507)
Şehzade Mahmud ise II. Beyazid’in oğludur. Manisa’da sancak beyi görevindeyken vefat etmiştir. Tarihi kaynaklarda hastalıktan öldüğü söylense de çok fazla detaylı bilgi bulunmamaktadır. Hatta bazı kaynaklar babası tarafından zehirletildiği üzerinde durulmaktadır.
Şehzade Beyazid (1561)
Kanuni Sultan Süleyman’ın Hürrem Sultan’dan olan oğullarından biridir. Kardeşi Selim ile taht mücadelesine girdiği için idam edilmiştir. Kardeşiyle girilen savaşı kaybetmesi sonrasında Safevi Devleti’ne sığınsa da Osmanlı’ya iade edilmiştir.
Şehzade Mehmed (1543)
Hürrem Sultan’ın en büyük oğludur. Manisa’da sancak beyi olarak görevi sırasında çiçek hastalığına yakalanmıştır. Ancak bazı kaynaklar hastalığının farklı olduğu üzerinde de durmaktadır. Fakat ölümü doğal sebeplerle olan bir şehzadedir.
