Kategori: Coğrafya

Okyanus tabanında, deniz kabuğu ve manto sınırında oluşan uzun ve dar çukurlardır. Yerkabuğu levhalarının çarpışması sonucu açılan çöküntü çukurlarına karşılık gelir.Örnek: “Pasifik Okyanusu’nda Mariana Çukuru en bilinen derin deniz çukurudur.”

Yer kabuğunda birikmiş gerilimin aniden kırılması ve elastik enerjinin salınmasıyla oluşan titreşim hareketidir. Sismik dalgalarla yayılır. Çoğu deprem fay hatlarında oluşur.Örnek: “Deprem, yer kabuğunda meydana gelen çatlak hareketiyle hissedilir.”

Tüm denizlerin ortalama su derinliğidir; yaklaşık 4.000 metre olarak kabul edilir. Dünya’daki en derin su noktası Mariana Çukuru olup deniz seviyesinde yaklaşık 11.035 m derinliktedir.Örnek: “Denizlerin ortalama derinliği 4.000 m…

Okyanusların kara kütlelerine yakın, kıta içlerine doğru uzanan ve genellikle okyanusa bağlantılı su kütlesidir. İç denizler (örneğin Akdeniz) ve marginal denizler bu sınıfa girer.Örnek: “Ege Denizi, Akdeniz’in kuzey kolu olarak…

Bir akarsuyun denize ulaştığı yerde taşıdığı malzemeleri biriktirmesiyle oluşan üçgen biçimli alüvyal ova şeklidir. Akarsuyun çökertme faaliyetinin yoğunlaştığı yerdir. Göle, iç denize ya da açık denize dökülen delta tipleri vardır.Örnek:…

Akarsuyun herhangi bir kesitinden birim zamanda geçen su miktarıdır (m³/saniye). Diğer adı akarsu akımıdır. Debi, havza, yağış, erime ve yeraltı suyu gibi faktörlerle değişir.Örnek: “Yağışların artmasıyla nehrin debisi üç katına…

Bölge köy yerleşmelerinde, genellikle yaz döneminde tarla, bahçe veya mera yakınlarında kurulan geçici ikamet yeridir. Aileler aylık sürelerle damlarda yaşar, tarla işleri bittiğinde tekrar köye döner. Bu tip yerleşim biçimi…

Deniz ve göllerde su yüzeyinin periyodik salınım hareketleridir. Rüzgar, su yüzeyine sürtünerek dalgalanmayı başlatır; dengeli su yüzeyi form değiştirir. Ayrıca depremler, volkanik hareketler veya deniz altı çöküntüleri tsunami gibi dalgalara…

Yer kabuğu levhalarının çarpışması, sıkışması ya da kıvrılması sonucu dağların yükselmesi sürecidir. Orojenez adı verilen bu süreç, kıvrımlı dağların (Alpler, Himalayalar gibi) oluşumunda etkilidir. Ayrıca magmatik yükselmeler ve blok düşmeleri…

Karstik topoğrafyaya özgü, oluşum şekli itibarıyla diğer dolin türlerinden ayrılan bir yüzey şeklidir. Yeraltındaki mağara ve galeri sistemlerinin tavanını oluşturan kayaçların, üstlerindeki ağırlık veya erime nedeniyle incelmesi ve dayanıklılığını yitirerek…